فعالیت مهارکنندگی آلفا گلوکوزیداز در عصاره‌ی هگزانی برخی گیاهان استان کردستان

مقدمه: به تأخیر انداختن جذب گلوکز از طریق مهار آنزیم‌های تجزیه‌کننده‌ی کربوهیدرات‌ها، یک روش درمانی برای کاهش هیپرگلیسمی پس از صرف غذا است. آلفاگلوکزیداز باعث تسریع آزاد شدن آلفاگلوکز از کربوهیدرات‌ها می‌شود. گیاهان منابعی غنی از ترکیبات فعال زیستی هستند، امروزه تحقیقات بسیاری بر روی عصاره‌های گیاهی با هدف یافتن مهارکننده‏های جدیدی برای این آنزیم در حال انجام است. هدف: یافتن مهارکننده‌های قوی، جدید و دارای عوارض کمتر برای آنزیم آلفاگلوکزیداز در عصاره‌های گیاهی. روش بررسی: عصاره هگزانی 60 گونه گیاهی به منظور بررسی فعالیت مهاری آنها بر روی آلفاگلوکزیداز، در غلظت‌های 001/0، 01/0، 1/0 و 1 mg/ml مورد بررسی قرار گرفتند. فعالیت آنزیم به روش اسپکتروفتومتری در طول موج ٤٠٥ نانومتر و از طریق سنجش مقدار پارانیتروفنل رها شده از پارانیتروفنل گلوکوزید ارزیابی شد. از آکاربوز به عنوان کنترل مثبت استفاده شد. همه‌‌ی سنجش‌ها با سه تکرار انجام شد. نتایج: در میان 60 گونه گیاهی، عصاره گیاهانDescurania sophia (L.) Webb & Berth, Fumaria vailantii Loisel, Ferula haussknechti Wolf & Rech, Haplophyllum acutifolium (DC.) G.Don, Isatis cappadociaca Desv., Eremostachys laevigata Bunge, Silene aucheriana Boiss، فعالیت مهارکنندگی بالای 60 درصد بر روی آنزیم آلفاگلوکزیداز نشان دادند. در این میان فعالیت مهارکنندگی عصاره هگزانی گیاهان خاکشیر (D. sophia)، شاهتره (F. vailantii) و کمای غلاف‌دار (F. haussnechti)، به طور چشم‌گیری بالا و مقادیر 50IC آنها به ترتیب 9/0، 55/24 و 71/2 mg/ml بود. نتیجه‌گیری: عصاره‌ی هگزانی گیاه خاکشیر (D. sophia) به دلیل درصد مهار بالا و 50IC پایین می‌تواند با هدف جداسازی و تعیین ماهیت عامل مهارکننده آنزیم آلفاگلوکزیداز، مورد استفاده قرار گیرد.